مقدمه
یک اتاق میتواند برای اهدف مختلفی مورد استفاده قرار بگیرد. به طور دقیقتر میتواند مکانی باشد که بتوانید استراحت کنید، با رایانه کار کنید، کارهای هنری و صنایع دستی انجام دهید، آشپزی کنید و خیلی موارد دیگر. به همین دلیل لازم است تا ویژگیهای روشنایی، مطابق با کاربرد اتاق یا مکان مورد نظر باشد. در این مقاله به انواع نورپردازی اشاره میکنیم و خواهیم دید که هر یک برای چه محیطهایی مناسب هستند. پس با مجله لومن شاپ همراه باشید.
انواع نورپردازی
به طور کلی سه نوع نورپردازی داریم:
- نورپردازی محیطی یا کلی
- نورپردازی کار
- نورپردازی تأکیدی
در ادامه هر یک از انواع نورپردازی را به طور مفصل بررسی خواهیم کرد.
نورپردازی محیطی
نورپردازی محیط داخلی
نورپردازی عمومی یا محیطی، روشنایی در نظر گرفته شده برای کل فضای یک اتاق است. این نوع روشنایی یک سطح یکنواخت از نور را به طور مستقل از سایر منابع روشنایی در سراسر فضا فراهم میکند.
علاوه بر این، هدف آن اطمینان از تردد ایمن و آسان و همچنین ایجاد نمای کلی در یک فضا است. نور منتشر میشود و تا حد امکان فضای مورد نظر را روشن میکند.
انواع وسایل جانبی که میتوانند روشنایی داخلی محیطی را فراهم کنند عبارتند از:
- لوستر
- لامپهای سقفی
- لامپهای دیواری
- چراغهای توکار
- چراغ ردیفی (track light)
- آباژور و لامپهای رومیزی
نورپردازی در فضای باز
نورپردازی در فضای باز معمولاً به منظور اطمینان از دید و افزایش امنیت اطراف ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین توصیه میشود که برای نمای بیرونی ساختمان، ورودیها و پلهها از میزان نور مناسبی استفاده کنید و خطر آسیب دیدگی را که هنگام ورود و خروج از ساختمان ایجاد میشود، از بین ببرید.
انواع وسایل روشنایی در فضای باز:
- نور افکن
- چراغهای آویز
- روشنایی گاراژ و سایبان
- چراغ خیابانی
- چراغ دیواری
روشنایی کار
همانگونه که از نام نورپردازی کار پیداست، این نوع روشنایی محیط را برای انجام کار معین مانند مطالعه، پخت و پز ، کار با رایانه و … روشن میکند.
برای نورپردازی دلپذیر، بهتر است از استفاده از چراغهایی که نور خیرهکننده یا سایههای دردسرساز ایجاد میکنند، خودداری کنید. همچنین نصب یک سوئیچ منفرد برای مکانی که نیاز به روشنایی کار یا کانونی دارد (مستقل از کلید روشنایی کلی اتاق)، توصیه میشود.
انواع وسایل روشنایی کار:
- چراغهای دوقاب (چراغ گیمبال) gimbal
- چراغهای آویز
- ریسه و چراغهای کابینتی
- والواشر
- لامپ قابل حمل یا رومیزی
روشنایی تأکیدی
نورپردازی تأکیدی به طور عمده برای تمرکز بر روی یک نقطه خاص یا برای رسیدن به یک اثر دلخواه استفاده میشود. این نوع نورپردازی باعث میشود فضای اتاق بزرگتر به نظر برسد. بیشتر برای برجسته کردن یک ویژگی معماری، نمایش یک گیاه (در یک طرح در فضای باز)، یک مجسمه یا مجموعه اشیاء استفاده میشود.
به عنوان یک قاعده کلی، نورپردازی تأکیدی مؤثر مستلزم میزان سه برابر نور بیشتر در محل موردنظر نسبت به روشنایی محیطی است.
انواع وسایل روشنایی تأکیدی:
- چراغ ردیفی (track light)
- والواشر و چراغهای کابینت
- چراغ توکار
- چراغ دیواری
شکل زیر به صورت کامل تفاوت سه نوع نورپردازی مذکور را نشان میدهد:
نتیجهگیری
ما اغلب شروع به طراحی نورپردازی با روشنایی محیطی و کلی میکنیم و سپس به شناسایی مناطقی که نیاز به نورپردازی تأکیدی دارند، میپردازیم. به صورت عادی نیز بهتر است از نورپردازی کلی به سمت نورپردازی تأکیدی بروید. با این حال، وقتی در یک مکان خاص چندین نکته برای برجستهسازی وجود دارد (مانند یک موزه یا یک گالری هنری)، بهتر است نورپردازی را با روشنایی تأکیدی شروع کنید. بنابراین دانستن هدف نورپردازی یک اتاق قبل از شروع آن ضروری است.