روشنایی هوشمند چیست؟

مقدمه

سیستم‌های روشنایی هوشمند به گونه‌ای طراحی شده‌اند که نور را فقط در مواقع و در جایی که مورد نیاز است، فراهم می‌کنند. روشنایی هوشمند به این معناست که هنگامی که وارد خانه می‌شوید و مادامی که در خانه هستید، چراغ‌ها روشن شوند و هنگامی که از آن خارج می‌شوید، خاموش بمانند. روشنایی منزل مطابق با نور طبیعی تنظیم می‌شود و در نتیجه در مصرف برق، صرفه جویی زیادی صورت می‌گیرد. همچنین این سیستم، رنگ نور را مطابق با سلیقه و نیازهای شما تغییر می‌دهد. برای مثال شما می‌توانید رنگ آبی را برای مطالعه و کار و رنگ‌های گرم‌تر مانند زرد را برای خواب و استراحت انتخاب کنید. برای آشنایی با دمای رنگ، مقاله “دمای رنگ چیست؟” را مطالعه نمایید.

برای پیاده‌سازی سیستم‌های روشنایی هوشمند، بایستی ابتدا زیرساخت‌های لازم را ایجاد کرد که غالباً این زیرساخت‌ها عبارتند از یک شبکه سیمی یا بی‌سیم که به نحوی تجهیزات تحت کنترل را به مرکز کنترل مرتبط می‌کند.

در پیاده‌سازی سیستم‌های روشنایی هوشمند می‌توان از چند روش استفاده کرد؛ در ادامه به بررسی هر یک از این روش‌ها می‌پردازیم.

سنسور حرکتی

یکی از این روش‌ها استفاده از سنسور حرکتی است. چراغ‌های مجهز به سنسور حرکتی PIR توانایی شناسایی حضور انسان‌ها، کامیون‌ها و دیگر اشیا و موجودات متحرک را دارند. هنگام حرکت، چراغ‌های ال‌ای‌دی بلافاصله روشن می‌شوند و چراغ‌های کناری به طور همزمان در سطح نور کم روشن می‌شوند تا امنیت و آسایش بیشتری را فراهم کنند. در مناطقی که درجه‌ای از نور طبیعی یا نور از منابع دیگر وجود دارد، سیستم هوشمند به طور خودکار تنها کمترین مقدار نور را برای تأمین سطح مناسب از روشنایی در منطقه فراهم می‌کند. در جایی که حرکتی وجود ندارد، می‌توان چراغ‌ها را در کم‌ترین سطح روشنایی قرار داد و یا آن‌ها را به طور کلی خاموش کرد.

سنسور صوتی

روش دیگر هوشمند‌سازی سیستم روشنایی، استفاده از سنسور‌های حساس به صدا است. در این روش می‌توانید فرمان‌های صوتی مورد نظر خود را برای گروهی از لامپ‌های هوشمند از طریق اپلیکیشن ذخیره کنید و از این پس سیستم روشنایی خود را از این طریق کنترل کنید. مثلا می‌توانید طبقه همکف را به عنوان فرمان صوتی ذخیره کنید و از این پس هرگاه بگویید “طبقه همکف”، چراغ‌های طبقه همکف روشن خواهند شد. همچنین می‌توانید فرمان‌های صوتی را به صورت جزئی‌تر ذخیره کنید. برای مثال، می‌توانید برای هر یک از لامپ‌های طبقه همکف فرمان صوتی جداگانه‌ای ایجاد کنید. علاوه بر این با استفاده از این روش می‌توانید تنظیمات مربوط به شدت نور را تغییر دهید. مثلا زمانی که نمی‌خواهید از همه توان نور استفاده کنید، می‌توانید به سیستم روشنایی فرمان بدهید شدت نور را ۳۰ درجه کم کند.

استفاده از تایمر یا کنترل از راه دور

 در این روش برنامه یا اپلیکیشنی را بر روی تلفن همراه خود نصب می‌کنید و از این طریق می‌توانید شدت نور، رنگ نور، تعداد لامپ‌های روشن، مکان مورد نظر و … را انتخاب کنید. همچنین می‌توانید تم‌هایی را به صورت پیش‌فرض بر روی آن تنظیم کنید تا در مواقع مختلف (استراحت، تماشای تلوزیون، مطالعه، غذا خوردن و …) از آن‌ها استفاده کنید. این تم‌ها می‌توانند دارای زمان‌بندی باشند تا نورپردازی طبق زمان‌بندی شما تغییر کند و برنامه خاصی را به شما یادآوری کند.

استفاده از سیستم روشنایی هوشمند چه مزایایی دارد؟

در ابتدا ممکن است لامپ‌های هوشمند بیش از لامپ‌های فلورسنت فشرده یا LED معمولی هزینه داشته باشند، اما استفاده از این لامپ‌ها مزایای بسیاری را ارائه می‌دهد که می‌تواند هزینه‌های اولیه را در طولانی مدت جبران کند. در ادامه به بررسی مزایای استفاده از لامپ هوشمند می‌پردازیم.

۱- صرفه جویی در مصرف برق و افزایش بهره‌وری انرژی

بخش زیادی از هزینه‌های برق، ناشی از چراغ‌هایی است که نا‌خواسته روشن هستند. این چراغ‌ها ممکن است چراغ‌های پارکینگ، راه پله یا حتی چراغ اتاق کودکان باشند. سیستم کنترل هوشمند روشنایی در خانه‌های هوشمند، این امکان را فراهم می‌سازد تا سیستم را به گونه‌ای برنامه ریزی نمایید که فقط در صورت حضور شخص در محیط چراغ‌ها روشن باشند و در مواقعی که حضور شخصی احساس نمی‌شود؛ به طور خودکار چراغ‌ها خاموش شوند.

در کنار این مسئله بسیاری از اوقات شما احساس می‌کنید که به تمام توان منبع نوری موجود در محل نیاز ندارید؛ در چنین شرایطی سیستم به شما امکان کاهش میزان نور و در نتیجه کاهش توان مصرفی توسط منابع نور را می‌دهد. ضمناً می‌توانید در هر لحظه وضعیت روشنایی‌های ساختمان رابه کمک نقشه‌ای که بر روی پنل لمسی (PDA) وجود دارد، مشاهده نمایید و از روشن یا خاموش بودن چراغ در هر یک از نقاط مطلع شده و چراغ‌ها را به صورت جداگانه روشن و خاموش و یا کم‌نور و پر‌نور نمایید.

۲- افزایش امنیت عمومی و کاهش سرقت

همچنین در مواقعی که برای مدت طولانی در ساختمان حضور ندارید، می‌توانید سیستم را به نحوی برنامه ریزی کنید که در فواصل زمانی معین، با فعال نمودن بخش‌هایی از سیستم روشنایی به همراه روشن نمودن سیستم صوتی، حضور شما را در محل شبیه‌سازی کند؛ این امر در کاهش احتمال سرقت نقش چشم‌گیری دارد.

همانطور که گفته شد، سیستم‌های روشنایی هوشمند به حرکت حساس هستند. از این ویژگی می‌توان برای ارسال هشدار به دستگاه‌های تلفن همراه هنگام شناسایی حرکت غیر‌منتظره، چه در داخل و چه در خارج از خانه استفاده کرد.

به کارگیری سیستم روشنایی هوشمند در خیابان‌ها نیز به افزایش امنیت عمومی کمک شایانی کرده است. برای مثال، یک مطالعه کنترل بزرگ در شهر نیویورک نشان داده است که روشنایی هوشمند باعث کاهش ۳۹ درصدی جرم در شب شده است.

۳- سفارشی‌سازی آسان

شما می‌توانید تم‌هایی را به صورت پیش‌فرض تنظیم کنید و در زمان‌های مختلف از آن استفاده کنید. همچنین این تم‌ها می‌توانند دارای زمان‌بندی باشند و در زمان تنظیم شده روشنایی مورد نظر شما را بوجود آورند.

نتیجه‌گیری

سیستم روشنایی هوشمند را نباید به عنوان یک کالای لوکس نگاه کرد، بلکه یک سیستم بسیار کارا و اقتصادی است که در کنار تمامی ویژگی‌های امنیتی و کنترلی، رفاه را نیز به همراه می‌آورد. در پیاده‌سازی سیستم‌های روشنایی هوشمند می‌توان از سنسورهای حرکتی، سنسور صوتی و تایمر یا کنترل از راه دور استفاده کرد. استفاده از سیستم روشنایی هوشمند نه تنها باعث صرفه‌جویی در مصرف می‌شود، بلکه آرامش و امنیت را نیز به ارمغان می‌آورد.