مقدمه
شاید تاکنون اصطلاح IP را تنها در مورد کامپیوتر و شبکههای رایانهای شنیده باشید؛ اما جالب است بدانید که رتبه بندی IP یک معیار بسیار مهم در خصوص وسایل الکترونیکی از جمله لامپ و یراق آلات نیز هست و تعریف آن کاملاً با نشانی آپیای که در بحث کامپیوتر مطرح میشود، متفاوت است. در این مقاله به طور مفصل با این اصطلاح آشنا خواهیم شد. پس با مجله لومن شاپ همراه باشید.
رتبه یا نرخ Ip چیست؟
رتبه بندی IP یا Ingress Protection (محافظت از ورود) یک اصطلاح بین المللی است که برای توصیف سطح محافظتی یک جسم در برابر نفوذ اشیاء جامد یا مایع به آن استفاده میشود.
در محیطی که گرد و غبار یا آب باعث آسیب رساندن به اجزای الکترونیکی شود، از محفظهای بسته شده برای جلوگیری از ورود گرد و غبار و آب و همچنین ایمن کردن لوازم الکترونیکی استفاده میشود.
یک عدد ۲ رقمی نشانگر رتبه بندی IP در چراغها و سایر وسایل الکترونیکی است. رقم اول میزان محافظت در برابر نفوذ اجسام جامد مانند گرد و غبار را مشخص میکند. رقم دوم نیز میزان محافظت در برابر نفوذ آب به داخل جسم را تعیین میکند. واضح است که هرچه این عدد دو رقمی بزرگتر باشد، میزان محافظت جسم در برابر گرد و غبار و آب بیشتر خواهد بود.
بازهی IP
اما بازهی IP وسایل الکتریکی یا الکترونیکی مانند لامپ چگونه است؟ رقم اول که بیانگر میزان مقاومت در برابر اشیاء خارجی است، میتواند بین ۰ تا ۶ باشد؛ رقم دوم نیز که به معنی میزان محافظت در برابر آب است میتواند در بازه ۰ تا ۹ باشد.
محافظت در برابر اشیاء
- عدد ۰ به معنی محافظت نشده است.
- ۱ به معنی حفاظت در برابر اشیاء بزرگتر از۵۰ میلیمتر است. وسیله مورد نظر در برابر تماس با سطح بزرگ آسیبپذیر نیست.
- عدد ۲ : حفاظت در برابر اشیاء بزرگتر از ۱۲٫۵ میلیمتر؛ مانند انگشت یا اشیاء با اندازه مشابه
- عدد ۳ : حفاظت در برابر اشیاء بزرگتر از ۲٫۵ میلیمتر؛ مانند سیمهای ضخیم
- عدد ۴ : در برابر اشیاء بزرگتر از ۱٫۰ میلیمتر مانند سیم محافظت میشود.
- عدد ۵ به این معنیست که از ورود گرد و غبار به طور کامل جلوگیری نمیشود؛ اما گرد و غبار به به عملکرد صحیح و یا ایمنی سیستم آسیبی نمیرساند.
- عدد ۶ به معنی محافظت کامل در برابر گرد و غبار است.
محافظت در برابر آب
- ۰ : در برابر آب و مایعات محافظت نشده است.
- ۱ : در برابر چکه کردن آب محافظت میشود (محافظت تنها در برابر قطره آب).
- ۲ : محافظت در برابر چکیدن قطره با زاویهی ۱۵ درجه در هر ۴ جهت
- ۳ : اسپری کم فشار – شبیه به سر دوش تا ۶۰ درجه عمودی به مدت ده دقیقه.
- ۴ : محافظت در برابر پاشیدن آب از هر جهت تا ۱۸۰ درجه به مدت ۱۰ دقیقه
- ۵ : جت آب فشار متوسط با قطر ۶٫۳ میلیمتر، مشابه شلنگ باغ – از هر زاویهای به مدت ۳ دقیقه با فاصله ۲٫۵ تا ۳ متر.
- ۶ : جت آب فشار بالا با قطر ۱۲٫۵ میلیمتر، مشابه شلنگ آتش نشانی – از هر زاویه ای به مدت ۳ دقیقه با فاصله ۲٫۵ تا ۳ متر.
- ۷ : از غوطه ور شدن در آب تا ۱ متر و تا مدت زمان ۳۰ دقیقه محافظت میشود.
- ۸ : هنگام غوطه ور شدن در آب بیش از ۱ متر محافظت میشود. در برخی تجهیزات، به معنای آن است که آب میتواند نفوذ کند اما اثر زیانباری ندارد.
- (k)9 : محافظت کامل در برابر آب و بخار آب با فشار بالا.
به عنوان نمونه، بالاترین رتبه IP یا سطح محافظتی یک لامپ میتواند ۶۸ باشد. این بدان معنی است که لامپ ضد آب است و کاملاً از برخورد گرد و غبار محافظت میشود. رتبه IP 11 به این معنی است که لامپ برای استفاده در محیط خارجی یا مرطوب مانند حمام مناسب نخواهد بود.
رتبه IP لامپ باید کاملاً واضح در مشخصات و بستهبندی آن بیان شود. لامپهایی که دارای رتبه IP نیستند نباید در مناطق مرطوب یا گرد و غبار استفاده شوند.
جمعبندی
دانستیم که اصطلاح رتبه IP در لوازم الکتریکی، به معنی میزان محافظت یک جسم در مقابل گرد و خاک و آب میباشد. میتوان عبارت رتبه محافظت را نیز برای رتبه ip به کار برد. این رتبه با یک عدد دو رقمی نمایش داده میشود که رقم اول میزان محافظت در برابر گرد و غبار و رقم دوم میزان محافظت در برابر آب را نشان میدهد. واظح است که هرچه این عدد بزرگتر باشد، به این معنی است که لامپ یا وسیله الکتریکی در برابر عوامل محیطی مقاوم میباشد.